สรุปเรื่อง โคลงสุภาษิต นฤทุมนาการ วิชาภาษาไทย ชั้น ม.2
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นโคลงสี่สุภาพจำนวน 12 บท เนื้อหาแปลมาจากภาษาอังกฤษ กล่าวถึงกิจ 10 ประการ ที่ผู้ประพฤติตามจะไม่มีวันเสียใจ เรียกว่า “ทศนฤทุมนาการ” ซึ่งหมายถึง กิจ 10 ประการที่ผู้ประพฤติยังไม่เคยเสียใจ
สาระสำคัญ
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ แบ่งเนื้อหาออกเป็น 3 ส่วน ดังนี้
1. บทนำ (โคลง 1)
- กล่าวถึงผู้รู้ได้ไตร่ตรองแล้วจึงกล่าวคำสอนเป็นแนวทางที่ควรประพฤติ 10 ประการ ชื่อว่า “ทศนฤทุมนาการ”
2. เนื้อเรื่อง (โคลง 10)
- อธิบายกิจ 10 ประการที่ผู้ประพฤติตามจะไม่มีวันเสียใจ ประกอบด้วย
- เพราะความดีทั่วไป – ทำดีกับทุกคน โดยไม่เลือก
- เพราะไม่พูดจาร้ายต่อใครเลย – พูดแต่คำที่ดี ไม่พูดนินทาว่าร้ายผู้อื่น
- เพราะถามฟังความก่อนตัดสิน – ถามไถ่หาความจริงก่อนตัดสินใจ
- เพราะคิดเสียก่อนจึงพูด – ไตร่ตรองให้รอบคอบก่อนพูด
- เพราะอดพูดในเวลาโกรธ – เก็บอารมณ์ไว้ก่อน พูดเมื่อใจเย็น
- เพราะได้กรุณาต่อคนที่ถึงอับจน – ช่วยเหลือผู้ที่ยากไร้
- เพราะขอโทษบรรดาที่ได้ผิด – ยอมรับผิดและขอโทษเมื่อทำผิด
- เพราะอดกลั้นต่อผู้อื่น – อดทนต่อผู้อื่น ไม่โกรธง่าย
- เพราะไม่ฟังคำคนพูดเพศนินทา – ไม่ฟังคำนินทาว่าร้าย
- เพราะไม่หลงเชื่อข่าวร้าย – ตรวจสอบความจริงก่อนเชื่อข่าว
1. เพราะความดีทั่วไป
- หมายถึง การทำความดีโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน ช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่เลือกคบหาสมาคม
- ผลลัพธ์: จะได้รับความรักและเคารพจากผู้อื่น
2. เพราะไม่พูดจาร้ายต่อใครเลย
- หมายถึง การเว้นจากการพูดคำหยาบคาย ส่อเสียด หรือพูดเพ้อเจ้อ
- ผลลัพธ์: จะได้รับความนับถือและไว้วางใจจากผู้อื่น
3. เพราะถามฟังความก่อนตัดสิน
- หมายถึง การรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นอย่างตั้งใจ พิจารณาไตร่ตรองก่อนตัดสินใจ
- ผลลัพธ์: จะได้ข้อมูลที่ครบถ้วน รอบด้าน ช่วยให้ตัดสินใจได้ถูกต้อง
4. เพราะคิดเสียก่อนจึงพูด
- หมายถึง การคิดก่อนพูด ไตร่ตรองคำพูดให้รอบคอบ ไม่พูดจารีบร้อน
- ผลลัพธ์: จะได้พูดคำที่เหมาะสม ไม่ผิดพลาด หรือสร้างความเสียใจให้ผู้อื่น
5. เพราะอดพูดในเวลาโกรธ
- หมายถึง การควบคุมอารมณ์ ไม่พูดจาขณะโกรธ เพราะอาจพูดคำที่รุนแรงหรือทำร้ายจิตใจผู้อื่น
- ผลลัพธ์: จะหลีกเลี่ยงการทะเลาะวิวาท ปัญหาความขัดแย้ง และรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น
6. เพราะได้กรุณาต่อคนที่ถึงอับจน
- หมายถึง การให้ความช่วยเหลือผู้ที่ประสบความยากลำบากโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน
- ผลลัพธ์: จะได้รับความสุขใจ และสร้างความประทับใจให้กับผู้อื่น
7. เพราะขอโทษบรรดาที่ได้ผิด
- หมายถึง การกล้ารับผิดชอบต่อความผิดพลาดของตัวเอง และขอโทษต่อผู้ที่ได้รับผลกระทบ
- ผลลัพธ์: จะได้รับการอภัย และรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น
8. เพราะอดกลั้นต่อผู้อื่น
- หมายถึง การอดทนต่อความไม่ดีหรือความผิดพลาดของผู้อื่น ไม่โกรธหรืออาฆาตแค้น
- ผลลัพธ์: จะมีจิตใจที่สงบสุข และมีความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น
9. เพราะไม่ฟังคำคนพูดเพศนินทา
- หมายถึง การไม่ใส่ใจคำพูดนินทาว่าร้าย ไม่นำมาคิดหรือเก็บมาใส่ใจ
- ผลลัพธ์: จะมีจิตใจที่สงบสุข และไม่เกิดความทุกข์
10. เพราะไม่หลงเชื่อข่าวร้าย
- หมายถึง การมีวิจารณญาณ พิจารณาข่าวสารอย่างรอบคอบ ไม่เชื่อข่าวลือหรือข่าวเท็จ
- ผลลัพธ์: จะหลีกเลี่ยงความเข้าใจผิด และตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง
โดยสรุป โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ สอนให้ผู้อ่านประพฤติตนอยู่ในกรอบของศีลธรรม จริยธรรม และหลักคำสอน เน้นการทำความดี พูดดี คิดดี กระทำดี ซึ่งจะนำไปสู่ความสุข ความสำเร็จ และความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น
3. บทสรุป (โคลง 1)
- แนะนำให้ทุกคนพิจารณาและนำไปปฏิบัติ ถึงแม้จะทำตามได้ไม่ครบถ้วน แต่ทำได้บ้างก็ยังดี
คติข้อคิด
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ ให้คติข้อคิดสอนให้เราดำเนินชีวิตด้วยความมีสติ รู้คิด รู้พูด รู้ทำ มุ่งเน้นการทำความดี ควบคุมอารมณ์ รู้จักให้อภัย และอดทน ซึ่งจะเป็นแนวทางนำไปสู่ความสุขและความสำเร็จในชีวิต
ประโยชน์
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการมีประโยชน์ดังนี้
- เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต
- ช่วยให้เรารู้จักคิด รู้พูด รู้ทำ
- ช่วยให้เรามีสติ รู้จักควบคุมอารมณ์
- ช่วยให้เรารู้จักให้อภัย และอดทน
- ช่วยให้เรามีความสุขและประสบความสำเร็จในชีวิต
