สรุปเนื้อหา เรื่องย่อ สามัคคีเภทคำฉันท์ วิชาภาษาไทย

สามัคคีเภทคำฉันท์ เป็นวรรณคดีประเภทคำฉันท์ แต่งโดย ชิต บุรทัต เนื้อหาเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับ พระเจ้าอชาตศัตรู กษัตริย์แห่งแคว้นมคธ ทรงมีความทะเยอทะยานต้องการจะยึดครองแคว้นวัชชี แต่แคว้นวัชชีนั้นปกครองด้วยระบบ กษัตริย์ร่วม คือมีกษัตริย์ปกครองร่วมกันหลายพระองค์ ทำให้แคว้นวัชชีมีความสามัคคี พระเจ้าอชาตศัตรูจึงวางแผนให้ วัสสการพราหมณ์ ข้าราชบริพารผู้ฉลาดหลักแหลม ปลอมตัวเป็นศาสดาจารย์ไปสอนหนังสือให้กับพระโอรสของกษัตริย์วัชชีทั้งหลาย วัสสการพราหมณ์ใช้เล่ห์เหลี่ยม ยุยงให้พระโอรสเกลียดชังและทะเลาะเบาะแว้งกันเอง ความสามัคคีของกษัตริย์วัชชีจึงแตกแยก เมื่อกษัตริย์วัชชีขัดแย้งกันเอง พระเจ้าอชาตศัตรูจึงฉวยโอกาสยกทัพเข้าโจมตีแคว้นวัชชี และสามารถยึดครองแคว้นวัชชีได้สำเร็จ

ตัวละครหลัก:

• พระเจ้าอชาตศัตรู: กษัตริย์แห่งแคว้นมคธ ทรงมีความทะเยอทะยาน ต้องการจะยึดครองแคว้นวัชชี
• วัสสการพราหมณ์: ข้าราชบริพารผู้ฉลาดหลักแหลม เป็นผู้วางแผนและลงมือปฏิบัติการยุยงให้กษัตริย์วัชชีแตกแยก
• กษัตริย์ลิจฉวี: กษัตริย์ผู้ปกครองแคว้นวัชชี มีจำนวนหลายพระองค์ ปกครองแบบกษัตริย์ร่วม

เนื้อเรื่อง:

พระเจ้าอชาตศัตรู กษัตริย์แห่งแคว้นมคธ ทรงมีความทะเยอทะยานต้องการจะยึดครองแคว้นวัชชี แต่แคว้นวัชชีนั้นปกครองด้วยระบบ กษัตริย์ร่วม คือมีกษัตริย์ปกครองร่วมกันหลายพระองค์ ทำให้แคว้นวัชชีมีความสามัคคี พระเจ้าอชาตศัตรูจึงทราบดีว่า การจะเอาชนะแคว้นวัชชีด้วยกำลังทหารนั้นเป็นเรื่องยาก จึงทรงปรึกษาวัสสการพราหมณ์ ข้าราชบริพารผู้ฉลาดหลักแหลม วัสสการพราหมณ์จึงอาสาเป็นผู้วางแผนและลงมือปฏิบัติการ โดยเสนอให้แกล้งทำเป็นถูกเนรเทศออกจากแคว้นมคธ แล้วเดินทางไปยังเมืองเวสาลี เมืองหลวงของแคว้นวัชชี

เมื่อวัสสการพราหมณ์ไปถึงเมืองเวสาลี ก็ได้เข้าเฝ้ากษัตริย์ลิจฉวี ด้วยความสามารถและเล่ห์เหลี่ยมของวัสสการพราหมณ์ ทำให้กษัตริย์ลิจฉวีทรงพอพระทัย จึงรับวัสสการพราหมณ์เข้ารับราชการในฐานะครูสอนหนังสือให้กับพระโอรสของกษัตริย์ลิจฉวีทั้งหลาย วัสสการพราหมณ์ใช้เวลาในการศึกษาอุปนิสัยและความสัมพันธ์ของพระโอรสแต่ละพระองค์

ต่อมาวัสสการพราหมณ์ก็เริ่มใช้เล่ห์เหลี่ยม ยุยงให้พระโอรสเกลียดชังและทะเลาะเบาะแว้งกันเอง วัสสการพราหมณ์ใช้วิธีต่างๆ เช่น ยุให้พระโอรสแข่งขันกันเพื่อชิงความดีความชอบจากพระบิดา ยุให้พระโอรสลอบฟังการสนทนาของพระบิดาแล้วนำไปฟ้องร้องกันเอง ปล่อยข่าวลือให้ร้ายพระโอรสแต่ละพระองค์

ด้วยเล่ห์เหลี่ยมของวัสสการพราหมณ์ ทำให้พระโอรสของกษัตริย์ลิจฉวีมีความเกลียดชัง และทะเลาะเบาะแว้งกันเองอย่างรุนแรง ความสามัคคีของกษัตริย์วัชชีจึงแตกแยก เมื่อกษัตริย์วัชชีขัดแย้งกันเอง พระเจ้าอชาตศัตรูจึงฉวยโอกาสยกทัพเข้าโจมตีแคว้นวัชชี

กษัตริย์วัชชีที่แตกแยกกัน ไม่สามารถต่อสู้กับกองทัพของพระเจ้าอชาตศัตรูได้อย่างมีประสิทธิภาพ แคว้นวัชชีจึงพ่ายแพ้ต่อแคว้นมคธ ในที่สุด วัสสการพราหมณ์ก็บรรลุเป้าหมาย ช่วยให้พระเจ้าอชาตศัตรูสามารถยึดครองแคว้นวัชชีได้สำเร็จ

แง่คิดที่ได้จากเรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์

• ความสามัคคีเป็นสิ่งสำคัญ: การอยู่ร่วมกันอย่างสามัคคี ปรองดอง จะทำให้กลุ่มคนนั้นมีความเข้มแข็ง สามารถต่อสู้กับอุปสรรคต่างๆ ได้สำเร็จ
• ความแตกแยกนำมาซึ่งความพ่ายแพ้: เมื่อกลุ่มคนมีความขัดแย้ง ทะเลาะเบาะแว้งกันเอง จะส่งผลให้กลุ่มคนนั้นอ่อนแอ เสียเปรียบ และพ่ายแพ้ต่อศัตรูได้ง่าย
• ควรระวังบุคคลที่ไม่หวังดี: ในสังคมย่อมมีบุคคลที่หวังร้าย ฉวยโอกาส เราควรมีความระมัดระวัง อย่าหลงเชื่อคำพูดของผู้อื่นโดยง่าย ควรพิจารณาไตร่ตรองให้รอบคอบก่อนตัดสินใจ

สามัคคีเภทคำฉันท์ เป็นวรรณคดีที่สอนให้เรารู้ถึงความสำคัญของความสามัคคี และอันตรายของความแตกแยก เนื้อหาของเรื่องยังสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาทางสังคม และการเมืองในสมัยโบราณ ที่ยังคงมีความเกี่ยวข้องกับสังคมปัจจุบัน เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์จึงเป็นวรรณคดีที่มีคุณค่าควรแก่การอ่าน และศึกษา