พ่อขุนรามคำแหงมหาราช: มหาราชผู้วางรากฐานความรุ่งเรืองของไทย
พระราชประวัติ
- พระนามเต็ม: พระบาทกมรเตงอัญศรีรามราช
- ประสูติ: พ.ศ. 1782 ณ กรุงสุโขทัย
- พระชนม์มรณภาพ: พ.ศ. 1841
- รัชสมัย: พ.ศ. 1822 – 1841
- ราชวงศ์: พระร่วง
- พระราชบิดา: พ่อขุนศรีอินทราทิตย์
- พระราชมารดา: นางเสือง
วีรกรรมและพระราชกรณียกิจอันสำคัญ
- การขยายอาณาจักร: ทรงขยายอาณาจักรสุโขทัยออกไปอย่างกว้างใหญ่ไพศาล ครอบคลุมดินแดนภาคเหนือ ภาคกลาง และบางส่วนของภาคอีสาน
- การปกครอง: ทรงปกครองด้วยความยุติธรรม ประชาชนอยู่ร่มเย็นเป็นสุข
- การค้าขาย: ทรงส่งเสริมการค้าขายกับต่างประเทศ นำมาสู่ความเจริญรุ่งเรือง
- ศาสนา: ทรงส่งเสริมพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทให้เป็นศาสนาประจำชาติ
- ภาษาและวรรณคดี: ทรงประดิษฐ์ตัวอักษรไทย และทรงริเริ่มให้มีการจารึกศิลาจารึกหลักแรกของไทย
ผลงานอันล้ำค่า
- ตัวอักษรไทย: ทรงประดิษฐ์ตัวอักษรไทยขึ้น เป็นรากฐานสำคัญของภาษาไทยและวรรณคดีไทย
- ศิลาจารึกหลักแรกของไทย: ทรงจารึกเรื่องราวเกี่ยวกับอาณาจักรสุโขทัย ภาษา ขนบธรรมเนียมประเพณี และคติความเชื่อ เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์อันล้ำค่า
- อาณาจักรสุโขทัย: ทรงวางรากฐานความรุ่งเรืองให้กับอาณาจักรสุโขทัย
พระเกียรติคุณ
- มหาราชผู้ยิ่งใหญ่: ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในกษัตริย์ไทยที่ยิ่งใหญ่ที่สุด
- พระบิดาแห่งภาษาไทย: ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ประดิษฐ์ตัวอักษรไทย
- ปฐมกษัตริย์ผู้ทรงธรรม: ได้รับการยกย่องว่าเป็นกษัตริย์ที่ทรงปกครองด้วยความยุติธรรม
มรดกตกทอด
- ภาษาไทย: ตัวอักษรไทยที่ทรงประดิษฐ์ขึ้น กลายเป็นรากฐานสำคัญของภาษาไทยและวรรณคดีไทย
- วัฒนธรรมประเพณี: ขนบธรรมเนียมประเพณีและคติความเชื่อที่ปรากฏในศิลาจารึกหลักแรกของไทย ยังคงสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน
- อาณาจักรสุโขทัย: แม้ว่าอาณาจักรสุโขทัยจะล่มสลายไปแล้ว แต่รากฐานความรุ่งเรืองที่พระองค์ทรงวางไว้ ยังคงส่งผลต่ออาณาจักรไทยในยุคต่อมา
ตัวอย่างข้อความในศิลาจารึก
ตัวอย่างที่ 1:
“กูสร้างเมืองศรีสัชนาลัยแลกูสร้างพระแท่นมนังคศิลาบาตรแลกูสร้างพระธาตุเมืองศรีสัชนาลัย”
ความหมาย:
ข้าพเจ้าสร้างเมืองศรีสัชนาลัย ข้าพเจ้าสร้างพระแท่นมนังคศิลาบาตร และข้าพเจ้าสร้างพระธาตุเมืองศรีสัชนาลัย
ตัวอย่างที่ 2:
“ในเมืองศรีสัชนาลัยนี้ มีน้ำตระพังโพยสีใสกินดี มีป่าหมากป่าพลูทั่วเมืองนี้ทุกแห่ง มีป่าพร้าวก็หลายในเมืองนี้ ป่าลางก็หลายในเมืองนี้ หมากม่วงก็หลายในเมืองนี้ หมากขามก็หลายในเมืองนี้ ใครสร้างได้ไว้แก่มัน”
ความหมาย:
ในเมืองศรีสัชนาลัยนี้ มีน้ำตระพังโพยใส รสชาติดี มีป่าหมากป่าพลูอยู่ทั่วไป มีป่าพร้าว ป่าลาง หมากม่วง หมากขาม อยู่มากมาย ใครสร้างไว้ก็ได้บุญ
ตัวอย่างที่ 3:
“ศรีสัชนาลัยนี้ ลูกหลานพ่อขุนรามคำแหง ลูกหลานพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พ่อขุนงำเมือง ลูกหลานลุงลุงปู่ พ่อขุนผามเมือง พ่อขุนอินทราธิราช พ่อขุนลือไทย พ่อขุนบรมราชาธิราช พ่อขุนรามราชนิติ พ่อขุนหาญฟ้า พ่อขุนเมือง ลูกหลาน เหล่านี้ เป็นขุนเป็นเจ้า เมืองศรีสัชนาลัย นี้”
ความหมาย:
เมืองศรีสัชนาลัยนี้ เป็นของลูกหลานพ่อขุนรามคำแหง ลูกหลานพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พ่อขุนงำเมือง ลูกหลานลุงลุงปู่ พ่อขุนผามเมือง พ่อขุนอินทราธิราช พ่อขุนลือไทย พ่อขุนบรมราชาธิราช พ่อขุนรามราชนิติ พ่อขุนหาญฟ้า พ่อขุนเมือง และลูกหลานเหล่านี้ เป็นขุนเป็นเจ้า เมืองศรีสัชนาลัย นี้
ตัวอย่างที่ 4:
“ถึงป่าพร้าวก็หลายในเมืองนี้ ป่าลางก็หลายในเมืองนี้ หมากม่วงก็หลายในเมืองนี้ หมากขามก็หลายในเมืองนี้ ใครสร้างได้ไว้แก่มัน”
ความหมาย:
ในเมืองนี้มีป่าพร้าว ป่าลาง หมากม่วง หมากขาม อยู่มากมาย ใครสร้างไว้ก็ได้บุญ
ตัวอย่างที่ 5:
“ศิลาจารึกนี้มีไว้แก่พ่อขุนรามคำแหง เมืองศรีสัชนาลัย นี้ พ่อขุนรามคำแหง สร้างขึ้น เมื่อศก ๑๒๐๕ ปีมะแม”
ความหมาย:
ศิลาจารึกนี้มีไว้เพื่อเป็นเกียรติแก่พ่อขุนรามคำแหง เมืองศรีสัชนาลัย นี้ พ่อขุนรามคำแหง สร้างขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 1805
บทสรุป
พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ทรงเป็นกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ ทรงมีพระเกียรติคุณอันล้ำค่า ผลงานของพระองค์ ทรงมีอิทธิพลต่อประเทศไทยมาอย่างยาวนาน และจะคงอยู่ต่อไปชั่วกาลนาน
