ข้อสอบวิชาหน้าที่พลเมือง ชั้น ม.1 จำนวน 10 ข้อ พร้อมเฉลยและคำอธิบาย
คำชี้แจง: ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
1. ข้อใดกล่าวถึง “สิทธิ” ได้ถูกต้องที่สุด?
ก. การกระทำใดๆ ที่บุคคลต้องการทำโดยไม่มีข้อจำกัด
ข. อำนาจที่บุคคลมีในการบังคับผู้อื่นให้กระทำตามตน
ค. ประโยชน์ที่กฎหมายรับรองและคุ้มครองให้แก่บุคคลในการกระทำหรือได้มาซึ่งสิ่งใดๆ โดยชอบด้วยกฎหมาย
ง. หน้าที่ที่บุคคลต้องปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด
เฉลย: ค. ประโยชน์ที่กฎหมายรับรองและคุ้มครองให้แก่บุคคลในการกระทำหรือได้มาซึ่งสิ่งใดๆ โดยชอบด้วยกฎหมาย
คำอธิบาย: สิทธิตามที่ระบุในแหล่งข้อมูลคือประโยชน์ที่กฎหมายให้ความคุ้มครองแก่บุคคลในการดำเนินการต่างๆ อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ตัวเลือก ก. ผิด เพราะสิทธิมีข้อจำกัดตามกฎหมาย ตัวเลือก ข. ผิด เพราะสิทธิไม่ใช่การบังคับผู้อื่น และตัวเลือก ง. ผิด เพราะเป็นความหมายของ “หน้าที่”
2. เสรีภาพในการประกอบอาชีพอย่างสุจริต เป็น…?
ก. หน้าที่ของประชาชนชาวไทย
ข. ข้อจำกัดในการดำเนินชีวิตของบุคคล
ค. สิทธิและเสรีภาพของบุคคลที่ได้รับการรับรองตามกฎหมาย
ง. อำนาจที่รัฐมอบให้แก่ประชาชนบางกลุ่มเท่านั้น
เฉลย: ค. สิทธิและเสรีภาพของบุคคลที่ได้รับการรับรองตามกฎหมาย
คำอธิบาย: เสรีภาพในการประกอบอาชีพอย่างสุจริตเป็นส่วนหนึ่งของสิทธิและเสรีภาพที่กฎหมายรับรอง
3. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับปัจจุบันคือฉบับที่เท่าใด และประกาศใช้เมื่อปี พ.ศ. ใด?
ก. ฉบับที่ 19 พ.ศ. 2559
ข. ฉบับที่ 19 พ.ศ. 2560
ค. ฉบับที่ 20 พ.ศ. 2560
ง. ฉบับที่ 20 พ.ศ. 2561
เฉลย: ค. ฉบับที่ 20 พ.ศ. 2560
คำอธิบาย: รัฐธรรมนูญฉบับล่าสุดคือฉบับที่ 20 และประกาศใช้เมื่อปี พ.ศ. 2560
4. ข้อใดคืออำนาจหน้าที่ของรัฐสภา?
ก. บริหารพัฒนาประเทศ
ข. พิจารณาตัดสินคดีความ
ค. พิจารณาและให้ความเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติ
ง. ควบคุมการปฏิบัติงานของศาล
เฉลย: ค. พิจารณาและให้ความเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติ
คำอธิบาย: รัฐสภาใช้อำนาจนิติบัญญัติ ซึ่งรวมถึงการพิจารณาและให้ความเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติ ตัวเลือก ก. เป็นอำนาจของฝ่ายบริหาร ตัวเลือก ข. เป็นอำนาจของฝ่ายตุลาการ และตัวเลือก ง. ไม่ได้ระบุไว้ในอำนาจหน้าที่ของรัฐสภาโดยตรง
5. บุคคลตามข้อใดที่พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 ไม่ถือว่าเป็น “เด็ก”?
ก. บุคคลที่มีอายุ 15 ปีบริบูรณ์
ข. บุคคลที่กำลังศึกษาในระดับมัธยมศึกษา
ค. บุคคลที่บรรลุนิติภาวะด้วยการสมรส
ง. บุคคลที่ถูกทอดทิ้ง
เฉลย: ค. บุคคลที่บรรลุนิติภาวะด้วยการสมรส
คำอธิบาย: ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 เด็กหมายถึงบุคคลที่มีอายุต่ำกว่าสิบแปดปีบริบูรณ์ แต่ไม่รวมถึงผู้ที่บรรลุนิติภาวะด้วยการสมรส
6. ข้อใดเป็นสิทธิของผู้บริโภคตามที่กฎหมายกำหนด?
ก. สิทธิในการกำหนดราคาสินค้าและบริการ
ข. สิทธิในการผลิตสินค้าที่อาจเป็นอันตรายได้หากมีผู้ต้องการ
ค. สิทธิที่จะได้รับทราบข้อมูลที่ถูกต้องและเพียงพอเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการ
ง. สิทธิในการบังคับให้ผู้ประกอบธุรกิจปฏิบัติตามความต้องการของตนทุกประการ
เฉลย: ค. สิทธิที่จะได้รับทราบข้อมูลที่ถูกต้องและเพียงพอเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการ
คำอธิบาย: แหล่งข้อมูลระบุว่าผู้บริโภคมีสิทธิที่จะได้รับทราบข่าวสารรวมทั้งคำพรรณนาคุณภาพที่ถูกต้องและเพียงพอ เกี่ยวกับสินค้าหรือบริการ
7. งานอันมีลิขสิทธิ์จะได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายลิขสิทธิ์เมื่อใด?
ก. เมื่อมีการจดทะเบียนลิขสิทธิ์กับหน่วยงานภาครัฐ
ข. เมื่อมีการเผยแพร่ผลงานสู่สาธารณชนเป็นครั้งแรก
ค. จะมีผลเกิดขึ้นทันทีที่ผู้สร้างสรรค์ได้สร้างสรรค์ผลงาน
ง. เมื่อผู้สร้างสรรค์ยื่นคำขอและได้รับการอนุมัติสิทธิบัตร
เฉลย: ค. จะมีผลเกิดขึ้นทันทีที่ผู้สร้างสรรค์ได้สร้างสรรค์ผลงาน
คำอธิบาย: กฎหมายลิขสิทธิ์ให้ความคุ้มครองแก่งานสร้างสรรค์ทันทีที่สร้างสรรค์ โดยไม่ต้องจดทะเบียน
8. การกระทำใดถือเป็นการเคารพสิทธิและเสรีภาพของผู้อื่นตามที่ปรากฏในแหล่งข้อมูล?
ก. แสดงความคิดเห็นอย่างรุนแรงเพื่อปกป้องผลประโยชน์ของตนเอง
ข. ปฏิบัติตามกฎหมายและกติกาของสังคม
ค. เพิกเฉยต่อการกระทำที่ผู้อื่นเห็นว่าไม่ถูกต้อง
ง. ใช้เสรีภาพส่วนบุคคลอย่างเต็มที่โดยไม่คำนึงถึงผลกระทบต่อผู้อื่น
เฉลย: ข. ปฏิบัติตามกฎหมายและกติกาของสังคม
คำอธิบาย: การเคารพกติกาของสังคมเป็นตัวอย่างของการเคารพสิทธิของผู้อื่น เพราะกฎกติกาถูกตั้งขึ้นเพื่อให้ทุกคนอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุขและไม่ละเมิดสิทธิกัน
9. ข้อใดเป็นลักษณะสำคัญของวัฒนธรรมไทย?
ก. มีความเป็นเอกภาพและไม่เปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย
ข. ได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมตะวันตกเพียงอย่างเดียว
ค. มีความหลากหลายตามภูมิภาค เช่น ด้านอาหาร ภาษา การแสดง
ง. ให้ความสำคัญกับวัตถุนิยมมากกว่าจิตใจและคุณธรรม
เฉลย: ค. มีความหลากหลายตามภูมิภาค เช่น ด้านอาหาร ภาษา การแสดง
คำอธิบาย: แหล่งข้อมูลอธิบายว่าประเทศไทยมีวัฒนธรรมประจำชาติที่เป็นเอกลักษณ์และมีความหลากหลายในแต่ละภูมิภาค ทั้งด้านภาษา วรรณคดี ศิลปะ ดนตรี อาหาร และการแต่งกาย
10. ในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขของไทย อำนาจอธิปไตยถูกแบ่งออกเป็นกี่ส่วน?
ก. 1 ส่วน
ข. 2 ส่วน
ค. 3 ส่วน
ง. 4 ส่วน
เฉลย: ค. 3 ส่วน
คำอธิบาย: รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยกำหนดให้มีการแบ่งแยกอำนาจอธิปไตยออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ อำนาจนิติบัญญัติ อำนาจบริหาร และอำนาจตุลาการ