หลักฐานทางประวัติศาสตร์ คือ สิ่งที่หลงเหลืออยู่จากอดีต ซึ่งสามารถนำมาใช้เป็นข้อมูลในการศึกษาและทำความเข้าใจเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในอดีตได้ โดยหลักฐานทางประวัติศาสตร์สามารถแบ่งออกได้หลายประเภท ดังนี้

1. แบ่งตามลำดับความสำคัญ

• หลักฐานชั้นต้น (Primary Source): เป็นหลักฐานที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น หรือเป็นหลักฐานที่มาจากบุคคลที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์โดยตรง เช่น จดหมายเหตุ, บันทึกความทรงจำ, เอกสารทางราชการ, โบราณวัตถุ, โบราณสถาน เป็นต้น
• หลักฐานชั้นรอง (Secondary Source): เป็นหลักฐานที่เกิดขึ้นภายหลังเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น โดยอาศัยการรวบรวมและวิเคราะห์หลักฐานชั้นต้น เช่น หนังสือเรียน, บทความวิชาการ, สารานุกรม เป็นต้น

2. แบ่งตามลักษณะหรือวิธีการบันทึก

• หลักฐานลายลักษณ์อักษร: เป็นหลักฐานที่บันทึกเป็นตัวอักษร เช่น จารึก, พงศาวดาร, จดหมายเหตุ, ตำนาน, กฎหมาย เป็นต้น
• หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร: เป็นหลักฐานที่ไม่ได้บันทึกเป็นตัวอักษร เช่น โบราณวัตถุ, โบราณสถาน, ภาพวาด, ภาพถ่าย, วีดิทัศน์ เป็นต้น

ความสำคัญของหลักฐานทางประวัติศาสตร์:

• ช่วยให้เข้าใจเหตุการณ์ในอดีต: หลักฐานทางประวัติศาสตร์เป็นเหมือนหน้าต่างที่เปิดให้เราเห็นภาพเหตุการณ์ในอดีตได้อย่างชัดเจน
• เป็นฐานข้อมูลในการศึกษา: นักประวัติศาสตร์ใช้หลักฐานทางประวัติศาสตร์ในการวิเคราะห์และตีความเหตุการณ์ต่างๆ เพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่
• ช่วยในการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม: หลักฐานทางประวัติศาสตร์เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และส่งต่อให้คนรุ่นหลัง