สุภาษิตสอนหญิง หรือ สุภาษิตสอนสตรี ของสุนทรภู่ เป็นบทกวีที่สะท้อนมุมมองและค่านิยมของสังคมไทยในอดีตเกี่ยวกับบทบาทของสตรี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการวางตัวและการดำเนินชีวิตให้เหมาะสมกับขนบธรรมเนียมประเพณี

เนื้อหาโดยสรุป:

• การวางตัว: สตรีควรแสดงออกซึ่งความอ่อนหวาน สุภาพเรียบร้อย งดงามสง่า ไม่ประพฤติตนก้าวร้าวหรือหยาบคาย ควรมีกิริยามารยาทที่งดงาม เช่น การเดิน การนั่ง การพูด ควรระมัดระวังในการแสดงออกทางกายภาพ เช่น การไหว้ การยกมือ
• การแต่งกาย: สตรีควรแต่งกายให้เรียบร้อย สุภาพ ไม่โป๊เปลือย ไม่แต่งตัวเกินความจำเป็น ควรเลือกเครื่องประดับที่เหมาะสมกับโอกาส
• การพูดจา: สตรีควรพูดจาไพเราะ สุภาพ ไม่พูดจาหยาบคาย หรือพูดจาเกินความจำเป็น ควรเลือกคำพูดที่สุภาพและเหมาะสมกับสถานการณ์
• การใช้ชีวิต: สตรีควรมีความอดทนอดกลั้น มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง ควรช่วยเหลือสามีและดูแลครอบครัว

จุดเด่นของสุภาษิตสอนสตรี:

• เป็นบทกวีที่สละสลวย: ภาษาที่ใช้มีความไพเราะและสละสลวย ทำให้บทกวีมีความไพเราะและน่าฟัง
• สะท้อนค่านิยม: บทกวีสะท้อนให้เห็นถึงค่านิยมและความเชื่อของสังคมไทยในอดีตเกี่ยวกับบทบาทของสตรี
• เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต: บทกวีให้ข้อคิดและคำแนะนำในการดำเนินชีวิตแก่สตรี

ข้อควรพิจารณา:

• ค่านิยมที่เปลี่ยนแปลง: ค่านิยมเกี่ยวกับบทบาทของสตรีในปัจจุบันได้เปลี่ยนแปลงไปมาก สตรีมีบทบาทที่สำคัญและหลากหลายมากขึ้น
• การตีความที่หลากหลาย: การตีความบทกวีสามารถทำได้หลายแง่มุม ขึ้นอยู่กับมุมมองและความเข้าใจของแต่ละบุคคล

ตัวอย่างสุภาษิต:

• การวางตัว:
  • “อย่าเดินกรายย้ายอกยกผ้าห่ม อย่าเสยผมกลางทางหว่างวิถี” – สอนให้สตรีมีกิริยามารยาทที่เรียบร้อย สุภาพ ไม่แสดงท่าทางที่ไม่เหมาะสมต่อสายตาผู้อื่น
  • “อย่าพูดเพ้อเจ้อไปไม่สู้ดี เหย้าเรือนมีกลับมาจึงหารือ” – สอนให้สตรีพูดจาอย่างมีสติ ไม่พูดจาเกินความจำเป็น ควรคิดก่อนพูด
• การแต่งกาย:
  • “อย่าให้ขาดสิ่งของต้องประสงค์ จงมักน้อยกินน้อยค่อยบรรจง” – สอนให้สตรีมีความพอเพียง ไม่ฟุ่มเฟือย ไม่ตามใจอยาก
• การใช้ชีวิต:
  • “ให้กำหนดจดจำแต่คำชอบ ผิดระบอบแบบกระบวนอย่าควรถือ” – สอนให้สตรีมีความรู้จักผิดชอบชั่วดี และดำเนินชีวิตตามหลักธรรมคำสอน