1. โครโมโซม (Chromosome)
- โครโมโซมเป็นโครงสร้างที่พบในนิวเคลียสของเซลล์ ประกอบด้วยดีเอ็นเอ (DNA) และโปรตีนที่เรียกว่า ฮิสโตน (Histone) ซึ่งจัดเรียงเป็นโครงสร้างยาว ๆ
- โครโมโซมมีจำนวนเฉพาะสำหรับแต่ละสิ่งมีชีวิต ตัวอย่างเช่น มนุษย์มี 46 โครโมโซม (23 คู่)
- โครโมโซมสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท:
- โครโมโซมร่างกาย (Autosomes) ซึ่งเป็นโครโมโซมที่ไม่เกี่ยวข้องกับการกำหนดเพศ มีทั้งหมด 22 คู่ในมนุษย์
- โครโมโซมเพศ (Sex Chromosomes) ซึ่งกำหนดเพศของสิ่งมีชีวิต ในมนุษย์จะมี 1 คู่ (XY ในเพศชาย และ XX ในเพศหญิง)
2. สารพันธุกรรม (Genetic Material)
- สารพันธุกรรมคือสารที่ประกอบด้วยข้อมูลพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต
- ดีเอ็นเอ (DNA: Deoxyribonucleic Acid) เป็นสารพันธุกรรมหลักที่ประกอบด้วยนิวคลีโอไทด์ (Nucleotide) ซึ่งเป็นหน่วยย่อยของดีเอ็นเอ ประกอบด้วยส่วนประกอบ 3 ส่วน ได้แก่ น้ำตาลดีออกซีไรโบส (Deoxyribose), หมู่ฟอสเฟต (Phosphate Group) และเบสไนโตรเจน (Nitrogenous Base)
- ดีเอ็นเอเรียงตัวกันเป็นสายคู่ (Double Helix) โดยมีการจับคู่เบส (Base Pairing) ที่เฉพาะเจาะจง: อะดีนีน (Adenine) จับคู่กับ ไทมีน (Thymine) และกวานีน (Guanine) จับคู่กับ ไซโตซีน (Cytosine)
- ยีน (Gene) เป็นส่วนหนึ่งของดีเอ็นเอที่มีหน้าที่ควบคุมลักษณะเฉพาะของสิ่งมีชีวิต ยีนสามารถควบคุมการสร้างโปรตีนที่จำเป็นในการทำงานของเซลล์
3. การแบ่งเซลล์ (Cell Division)
- การแบ่งเซลล์เป็นกระบวนการที่เซลล์แม่แบ่งตัวให้เกิดเซลล์ลูก โดยแบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก:
- ไมโทซิส (Mitosis) เป็นการแบ่งเซลล์ที่เกิดขึ้นในเซลล์ร่างกาย เพื่อการเจริญเติบโตและซ่อมแซมเนื้อเยื่อ เซลล์ลูกที่ได้จะมีจำนวนโครโมโซมเท่ากับเซลล์แม่
- ไมโอซิส (Meiosis) เป็นการแบ่งเซลล์ที่เกิดขึ้นในเซลล์สืบพันธุ์ เพื่อลดจำนวนโครโมโซมลงครึ่งหนึ่งเพื่อเตรียมการสืบพันธุ์ เซลล์ลูกที่ได้จะมีจำนวนโครโมโซมเพียงครึ่งเดียวของเซลล์แม่
4. มิวเทชัน (Mutation)
- มิวเทชันคือการเปลี่ยนแปลงในลำดับดีเอ็นเอ อาจเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติหรือจากปัจจัยภายนอก เช่น สารเคมี รังสี
- มิวเทชันสามารถมีผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตได้ทั้งในทางที่ดี ทางเสีย หรือไม่มีผลใด ๆ
